کارگران پلتفرمی، پیمانکاران خوداشتغال نیستند
چندی پیش رهبری اتحادیه اروپا به شرکت‌های اوبر، دلیورو و دیگر شرکت‌های اقتصاد گیگ اخطار داد. پیام واضح بود؛ یا حقوق کارگران را جدی بگیرید یا با سرکوب قانونی مواجه شوید. پس از آن، کمیسیون اروپا با ارائه مجموعه‌ای از پیشنهادها از حقوق کار و مزایای اجتماعی کارگران، وارد عمل شد.
طبق این دستورالعمل، زمانی که شرکتی دو مورد از معیارهای زیر را برآورده کند به طور رسمی رابطه کارفرما -کارگر را ایجاد می‌کند؛
۱- تعیین کند که کارگران چقدر حقوق بگیرند.
۲- به آنها بگوید چگونه لباس بپوشند و رفتار کنند.
۳- به صورت الکترونیکی بر عملکرد آنها نظارت داشته باشد.
۴- آزادی آنها را در انتخاب زمان کار یا عدم کار محدود کند.
۵- آنها را از ایجاد پایگاه مشتریان خود یا کار برای دیگران بازدارد.
این برای کارگران به معنای حق حداقل دستمزد، چانه‌زنی دسته‌جمعی، زمان کار و حفاظت از سلامت، مرخصی با حقوق، مزایای بیکاری و بیماری و مستمری مشارکتی است. افراد زیادی در اینجا تحت تأثیر قرار خواهند گرفت. کمیسیون تخمین می‌زند که ۵/۵ میلیون کارگر در سراسر اتحادیه اروپا به‌اشتباه به عنوان خوداشتغال طبقه‌بندی شده‌اند. برای شرکت‌هایی مانند اوبر، این به معنای معکوس کردن وضعیت فعلی است و کارگرانی که خواهان به رسمیت شناخته شدن هستند، باید برای مبارزه برای آن به دادگاه مراجعه کنند.
اوبر محکوم می‌شود؟
اوبر قبلاً در چندین کشور اروپایی این نبرد را باخته است و این به لطف چالش‌های قانونی موفق کارگرانش است. آخرین نمونه در سپتامبر سال گذشته رخ داد؛ زمانی که یک دادگاه هلندی گفت که این شرکت آمریکایی باید رانندگان خود را استخدام کنند. حکم مشابهی در فوریه در بریتانیا صادر شد و دیگری در اواخر سال گذشته در آلمان به همین امر اشاره کرد.
این قانون همچنین شرکت‌ها را موظف می‌کند که از انسان برای نظارت بر شرایط کاری استفاده کنند و به کارگران (و پیمانکاران «خوداشتغال واقعی») اجازه دهند تصمیم‌های اتخاذشده توسط الگوریتم‌های شرکت‌ها را به چالش بکشند. این شرکت‌ها همچنین باید به مقامات ملی دسترسی آسان‌تری به داده‌های خود بدهند.
مارگرت وستاگر، رئیس دیجیتال کمیسیون گفت: «پیشنهاد ما یک دستورالعمل برای کمک به افراد خوداشتغال کاذب که برای پلتفرم‌ها کار می‌کنند، است تا وضعیت شغلی خود را به‌درستی تعیین کنند و از تمام حقوق اجتماعی ناشی از آن برخوردار شوند.» طبق گزارش کمیسیون، ۲۸ میلیون نفر در اتحادیه اروپا در حال حاضر در این پلتفرم‌ها کار می‌کنند که کمی بیش از ۶ درصد از جمعیت اتحادیه اروپا یا ۱۳ درصد از کل نیروی کار آن است. پیش‌بینی می‌شود این رقم در چند سال آینده به ۴۳ میلیون نفر برسد.
در آمریکا چه خبر است؟
در ایالات متحده، تقریباً از هر شش آمریکایی، یک نفر از طریق چنین پلتفرم‌هایی درآمد کسب می‌کنند و گروه‌های سنی جوان‌تر و گروه‌های کم‌درآمد به احتمال زیاد این کار را انجام بیشتر انجام می‌دهند. ۴ درصد از آمریکایی‌ها در حال حاضر در شرکت‌های زیرمجموعه اقتصاد گیگ کار می‌کنند و ۵ درصد دیگر نیز در سال گذشته این‌گونه کار کرده‌اند.
هیچ پیشنهاد قانونی فدرال در ایالات متحده وجود ندارد که با آنچه کمیسیون اروپا اخیراً از آن رونمایی کرد مطابقت داشته باشد. اگرچه دولت بایدن در اوایل سال جاری، قانون دوران ترامپ را کنار گذاشت که طبقه‌بندی کارگران را به عنوان پیمانکاران مستقل برای پلتفرم‌ها آسان‌تر می‌کرد.
اواخر سال گذشته، پس از یک کمپین لابی سنگین توسط اوبر و دیگران، رأی‌دهندگان کالیفرنیایی تصمیم گرفتند که چنین شرکت‌هایی باید از قانون ایالتی که آنها را ملزم می‌کند کارگران خود را به عنوان کارمند طبقه‌بندی کنند، مستثنی شوند. نوع قانونی که توسط کمیسیون پیشنهاد می‌شود، باید توسط هر کشور عضو اتحادیه اروپا به قوانین ملی منتقل شود که دولت‌ها در نحوه انجام آن، بتوانند انعطاف به خرج دهند.
در مقابل، مقرراتی مانند مقررات عمومی حفاظت از داده‌ها باید به طور یکسان در سراسر اتحادیه اعمال شود. با این حال، معیارهای طبقه‌بندی شرکت‌های پلتفرمی به عنوان کارفرمایان در همه کشورهای اتحادیه اروپا یکسان باقی می‌مانند.
زمین بازی برابر
مانند همه قوانین اتحادیه اروپا، این قانون نیز باید از طریق یک فرایند قانونی که معمولاً بیش از یک سال طول می‌کشد و شامل بررسی و اصلاحات توسط پارلمان اروپا و کشورهای عضو است، بررسی شود. با این حال، پارلمان اروپا قبلاً در قطعنامه ماه سپتامبر از محتوای این دستورالعمل حمایت کرده است.
کمیسیون همچنین یک اطلاعیه رسمی را منتشر کرده که در آن رویکرد خود را برای کار پلتفرم‌ها مشخص می‌کند و قصد دارد پایه‌های کار را روی استانداردهای جهانی آینده بنا کند. اما اوبر تحت تأثیر پیشنهادهای کمیسیون قرار نگرفت. سخنگوی این شرکت در یک بیانیه ایمیلی گفت که این دستورالعمل «هزاران شغل را در معرض خطر قرار می‌دهد، کسب‌وکارهای کوچک را در پی همه‌گیری فلج می‌کند و به خدمات حیاتی که مصرف‌کنندگان در سراسر اروپا به آن متکی هستند، آسیب می‌رساند.»
در همان ایمیل، سخنگوی گروه گفته است: «نظرسنجی اخیر از ۱۶ هزار پیک در سراسر اتحادیه اروپا نشان داده که انعطاف‌پذیری اولین دلیل آنها برای انتخاب کار در این پلتفرم‌هاست. قوانین جدید، نتایج منفی برای پیک‌ها و همچنین برای رستوران‌ها و مشتریان به همراه خواهد داشت.»
لودویک ووت، رئیس کنفدراسیون اتحادیه‌های کارگری اروپا، گفت: «دستورالعمل پیشنهادی اطمینان طولانی‌مدت برای کارگرانی فراهم می‌کند که دیگر مجبور نیستند یک شرکت چندملیتی را به دادگاه بکشانند تا چیزی به‌عنوان یک قرارداد کار داشته باشند. این کار همچنین زمین بازی برابری برای کسب‌وکارهای مسئول ایجاد می‌کند که در رقابتی ناعادلانه با پلتفرم‌ها مواجه بودند.»
