وقتی پیام مدیران ارشد شرکت درست منتقل نمیشود / سقوط برند بوئینگ به دلیل ضعف در ارتباطات سازمانی
زمانی که بخشهای متفاوت یک کسبوکار با یکدیگر در تعامل نباشند، میتوانند نظر افکار عمومی را از خود برگردانند. نمونه آن شرکت شناختهشده و بزرگ هواپیمایی «بوئینگ» است. در آخرین بازرسی فنی از بوئینگ مشخص شد که در ساختار مدیریت ایمنی این شرکت نگرانیهای جدی وجود دارد. این گزارش که به درخواست دولت آمریکا انجام شده، میگوید ارتباط ساختاری میان مدیریت ارشد بخش فنی بوئینگ با کارمندان عادی آن «منفصل» است.
این گزارش به حوادث و سوانح سالها و ماههای اخیر این شرکت ازجمله سقوط دو فروند مدل ۷۳۷ مکس و جداشدن در یکی دیگر از مدلهای بوئینگ در پرواز ماه گذشته خطوط هوایی آلاسکا پرداخته است. بازرسان فنی در این گزارش تأکید کردهاند که «قطع ارتباطات ساختاریافته» (Structured Communications) میان مدیران ارشد و کارمندان و کارگران بوئینگ در موارد مرتبط با ایمنی، باعث شده نقطهنظرات، پیامها و رفتار مدیران به طور اثربخش به بدنه شرکت منتقل نشود. البته این اتفاق تنها تأثیر خلاء ارتباطی درون سازمان بوئینگ نبوده است.
سفارش انجام این بازرسی از سوی دولت آمریکا هنگامی صورت گرفت که دو فروند هواپیمای مسافربری تولید شرکت بوئینگ در سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ سقوط کردند. این ماجرا مرگ بیش از ۳۴۰ مسافر و خدمه خطوط هوایی اتیوپی و اندونزی را در پی داشت.
بوئینگ شش سال پیش نخستینبار خبرساز شد. وقتی که دو فروند مدل ۷۳۷ مکس آن در آسیا و آفریقا سقوط کرد و موجب مرگ ۳۴۶ نفر در جریان سقوط دو فروند هواپیمای خطوط هوایی اندونزی و اتیوپی شد. پس از آن این مدل از هواپیماهای تولیدی شرکت بوئینگ برای ۲۰ ماه در تمام آمریکا و جهان زمینگیر شدند. ماه گذشته سازمان هوانوردی آمریکا – FAA – به شرکت بوئینگ دستور داد که فعلاً طرح توسعه تولید ۷۳۷ مکس را متوقف کند تا بازرسی و تحقیقات کارشناسان نهادهای فدرال همه جزئیات و فرایندهای خط تولید این مدل را بازبینی کنند.
پس از سانحه خطوط هوایی آلاسکا، گزارشهای دیگری هم از نقیصههای دیگری در جریان تولید یا مونتاژ بدنه این مدل هواپیمای مسافربری گزارش شد. ازجمله اینکه نتیجه بازرسی سانحه هواپیمای خطوط هوایی آلاسکا نشان داد که علت جداشدن در بوئینگ ۷۳۷ مکس این شرکت عدم نصب درست پیچومهرههایی بوده که قرار بوده در هواپیما را سر جایش مستحکم کند.
این واقعه هفته گذشته به برکناری مدیر برنامه تولید ۷۳۷ مکس انجامید. «اد کلارک» که هفته گذشته خبر برکناری او اعلام شد، معاون مدیرعامل و مدیر برنامه تولید هواپیماهای مسافربری سری ۷۳۷ بوئینگ در کارخانه شهر رنتون، ایالت واشنگتن بود؛ جایی که پیچومهره در هواپیمای خطوط آلاسکا در خط تولید آن فراموش یا حذف شده بود.
فیلتر نشدن اطلاعات ضروری در شرکتها
با این حال بوئینگ که یکی از دو شرکت بزرگ هواپیماسازی جهان است، گفته که با دقت به یافتههای بازرسان توجه خواهد کرد. در همین راستا این شرکت بیانیه داد و تصریح کرد که از یافتههای این گزارش استفاده میکند تا همزمان با اقدامات مفصلی که خود در پیش گرفته است به کیفیت و ایمنی برنامههایش بیفزاید: «ما گامهای مهمی برای نهادینهکردن فرهنگ ایمنی تولید خواهیم برداشت تا کارمندانمان توانمندتر و پرانگیزهتر نظرات و نگرانیهای خود را در اینباره مطرح کنند. مطمئناً کارهای زیادی هست که هنوز باید انجام دهیم.» بدون شک یکی از اصلیترین اقدامات این شرکت، بهبود ارتباطات ساختاریافته خود است؛ یعنی همان عاملی که این شرکت بزرگ هواپیمایی را به این روز انداخته است؛ اما این مفهوم دقیقاً چه معنایی دارد و تعریف کارشناسان ارتباطات و برند کارفرمایی از آن چیست؟
ارتباطات ساختاریافته چیست؟
ارتباطات ساختاریافته (Structured communication) یک رویکرد سیستماتیک مختص ارتباطات است که بر سازماندهی و کنترل جریان اطلاعات در درون سازمانها تمرکز دارد. در یک سیستم ارتباطی ساختاریافته، اطلاعات به شیوهای کنترلشده فیلتر، پردازش و توزیع میشود. تأکید این رویکرد بر این است که تنها اطلاعات مرتبط به مخاطبان مورد نظر خود میرسد. برخلاف کانالهایی که به طور گسترده پیامها را پخش میکنند، ارتباطات ساختاریافته بر فرد متمرکز است. در واقع هدف از ارتباطات ساختاریافته، افزایش اثربخشی و کارایی ارتباطات است که تبادل اطلاعات و همکاری مؤثر افراد و سازمانها را آسانتر میکند.
مزایای بهکارگیری ارتباطات ساختاریافته
یکی از مزایای مهم ارتباطات ساختاریافته، حذف حواسپرتیها و اطلاعات نامربوطی است که مانع بهرهوری و تعامل میشود. با فیلتر کردن اطلاعات غیرضروری، سیستمهای ارتباطی ساختاریافته به افراد و سازمانها کمک میکنند تا بر مهمترین موضوعات تمرکز کنند و به افزایش کارایی و کسب نتایج بهتر منجر شوند.
در یک پلتفرم ارتباطی ساختاریافته، اطلاعات در ساختار سلسلهمراتبی سازماندهی میشوند و اطلاعات قبل از اینکه به مخاطبان مورد نظر خود برسد در هر سطح فیلتر و پردازش میشود. این ساختار کمک میکند تا اطمینان حاصل شود که اطلاعات هنگام عبور از سطوح مختلف سیستم ارتباطی گم یا سوءتعبیر نمیشوند.
از دیگر مزایای ارتباطات ساختاریافته این است که امکان برقراری ارتباط و همکاری در زمان واقعی را فراهم و کار افراد و سازمانها را در زمان واقعی آسانتر میکند؛ حتی اگر در نقاط مختلف جهان واقع شده باشند. این ارتباط بلادرنگ در محیط کاری پرشتاب امروزی که ارتباط سریع و مؤثر برای موفقیت ضروری است، حیاتی است.
مایکل اطلس مشاور Bain and Company نیز در خصوص اهمیت ارتباطات ساختاریافته در ارگانها میگوید: «ارتباط ساختاریافته با پیشرفت تیم رابطه مستقیم دارد. البته مهم این است که با جلسات تعیینشده قابل دستیابی است. استفاده از روشهای ارتباطی ساختاریافته، مانند قرارداد تیمی و زمانبندی تعیینشده جلسات، نسخهای مؤثرتر از کار گروهی ایجاد میکند. این اقدامات، بحثهای بهتر و میانجیگری سریعتر مشکلات بین اعضای تیم را تسهیل میکند. این روشها باعث شدند که تیم من در تلاشهای ما به طور باورنکردنی موفق باشد.»
با بررسی این اصول میتوان احتمال داد که علت انفصال ارتباطی میان مدیران ارشد و کارمندان و کارگران بوئینگ این بوده که اطلاعات به درستی به افرادی که در لایه اجرا فعالیت داشتهاند، نرسیده و همین موضوع مرگ افراد و از بین رفتن وجهه برند بوئینگ را در پی داشته است.